Nguyên nhân béo phì ở trẻ & những biến chứng thường gặp

Béo phì ở trẻ em hiện nay là một tình trạng bệnh lý khá nghiêm trọng, đặc biệt béo phì thường dẫn đến các bệnh mãn tính khác, những bệnh thường được coi là chỉ gặp ở người trưởng thành như: tiểu đường, huyết áp cao, cholesterol,…. Trong một số trường hợp béo phì cũng gây ra tình trạng tự kỷ & trầm cảm ở trẻ.

Không phải tất cả trẻ em nặng cân là bị béo phì vì một số trẻ em có khung cơ thể lớn hơn mức trung bình. Mỗi trẻ em thường mang một lượng chất béo cơ thể khác nhau ở các giai đoạn phát triển khác nhau. Vì vậy, chỉ số khối cơ thể (BMI) là công cụ để đánh giá tình trạng của trẻ. Bác sĩ dinh dưỡng có thể sử dụng biểu đồ tăng trưởng, chỉ số BMI và nếu cần, các xét nghiệm khác để xác định xem cân nặng của trẻ có thể gây ra các vấn đề sức khỏe hay không.

Một trong những phương pháp tốt nhất để giảm béo phì ở trẻ em là cải thiện thói quen ăn uống và tập thể dục. Điều trị và ngăn ngừa bệnh béo phì ở trẻ em sớm sẽ giúp cho thể chất và tinh thần của trẻ được phát triển bình thường.

Bảng chỉ số BMI chuẩn ở trẻ

⊕ Nguyên nhân gây béo phì ở trẻ em

Các vấn đề về lối sống, ít hoạt động và nạp quá nhiều calo từ thức ăn và đồ uống là những nguyên nhân chính gây béo phì ở trẻ em. Ngoài ra các yếu tố di truyền và nội tiết tố cũng cũng đóng một vai trò gây ra:

• Chế độ ăn: Thường xuyên ăn thức ăn có hàm lượng calo cao, chẳng hạn như thức ăn nhanh, bánh nướng và đồ chiên, có thể khiến con bạn tăng cân. Kẹo và đồ tráng miệng cũng có thể gây tăng cân và ngày càng có nhiều bằng chứng cho thấy đồ uống có đường, bao gồm nước hoa quả và nước ngọt.
• Thiếu vận động: Trẻ em không tập thể dục nhiều có nhiều khả năng tăng cân hơn vì chúng không đốt cháy nhiều calo. Dành nhiều thời gian cho các hoạt động ít vận động, chẳng hạn như xem truyền hình hoặc chơi trò chơi điện tử, cũng góp phần gây ra vấn đề. Các chương trình truyền hình cũng thường có quảng cáo về thực phẩm không lành mạnh.
• Yếu tố gia đình: Nếu trẻ đến từ một gia đình có nhiều người thừa cân, trẻ có thể dễ bị tăng cân hơn. Điều này đặc biệt đúng trong môi trường luôn có sẵn thực phẩm giàu calo và không khuyến khích hoạt động thể chất.
• Yếu tố tâm lý. Căng thẳng cá nhân, cha mẹ và gia đình có thể làm tăng nguy cơ béo phì của trẻ. Một số trẻ ăn quá nhiều để đối phó với các vấn đề hoặc để đối phó với cảm xúc, chẳng hạn như căng thẳng, hoặc để chống lại sự buồn chán.
• Một số loại thuốc. Một số loại thuốc kê đơn có thể làm tăng nguy cơ phát triển bệnh béo phì. Bao gồm prednisone, lithium, amitriptyline, paroxetine (Paxil), gabapentin (Neurontin, Gralise, Horizant) và propranolol (Inderal, Hemangeol).

Những thực phẩm nhiều dầu mỡ, chất béo gây ra tình trạng béo phì ở trẻ

⊕ Những biến chứng thường gặp ở trẻ em béo phì

Béo phì ở trẻ em thường gây ra các biến chứng về thể chất, xã hội và tình cảm của trẻ.

• Các biến chứng về thể chất:
• Bệnh tiểu đường loại 2. Tình trạng mãn tính này ảnh hưởng đến cách cơ thể con bạn sử dụng đường (glucose). Béo phì và lối sống ít vận động làm tăng nguy cơ mắc bệnh tiểu đường loại 2.
• Cholesterol cao và huyết áp cao. Một chế độ ăn uống nghèo nàn có thể khiến con bạn phát triển một hoặc cả hai tình trạng này. Những yếu tố này có thể góp phần vào việc tích tụ các mảng bám trong động mạch, có thể khiến động mạch thu hẹp và cứng lại, có thể dẫn đến đau tim hoặc đột quỵ sau này trong cuộc sống.
• Đau khớp. Thêm trọng lượng gây căng thẳng thêm cho hông và đầu gối. Béo phì ở trẻ em có thể gây đau và đôi khi bị thương ở hông, đầu gối và lưng.
• Các vấn đề về hô hấp. Bệnh hen suyễn phổ biến hơn ở trẻ em thừa cân. Những trẻ này cũng có nhiều khả năng mắc chứng ngưng thở khi ngủ do tắc nghẽn, một chứng rối loạn nghiêm trọng tiềm ẩn trong đó nhịp thở của trẻ liên tục ngừng và bắt đầu trong khi ngủ.
• Bệnh gan nhiễm mỡ không do rượu (NAFLD). Rối loạn này, thường không gây ra triệu chứng, gây ra các chất béo tích tụ trong gan. NAFLD có thể dẫn đến sẹo và tổn thương gan.
• Các biến chứng xã hội và tình cảm

Trẻ bị béo phì có thể bị bạn bè trêu chọc hoặc bắt nạt. Điều này có thể dẫn đến mất lòng tự trọng và tăng nguy cơ trầm cảm và lo lắng.

⊕ Làm thế nào để phòng ngừa béo phì ở trẻ em?

• Hãy biến việc ăn uống lành mạnh và hoạt động thể chất thường xuyên trở thành chuyện của gia đình. Tập cho trẻ thói quen này bằng cách cả gia đình cùng nhau thực hiện.
• Chỉ sử dụng đồ ăn nhẹ lành mạnh. Vd: bắp rang bơ nhưng không bỏ bơ, ăn trái cây với sữa chua ít béo, cà rốt non mix ngũ cốc nguyên hạt với sữa ít béo.
• Thay đổi thực đơn đa dạng cho trẻ, nhưng xoay quanh những thực phẩm hữu cơ, thời điểm đầu rất khó để trẻ chấp nhận món ăn mới, nhưng đừng nản lòng.
• Không nên hứa thưởng cho trẻ bánh, kẹo, nước ngọt vì dễ tạo thói quen ăn uống cho trẻ+.
• Đảm bảo trẻ ngủ đủ giấc. Một số nghiên cứu chỉ ra rằng ngủ quá ít có thể làm tăng nguy cơ béo phì. Thiếu ngủ có thể gây mất cân bằng nội tiết tố dẫn đến tăng cảm giác thèm ăn.

Hãy tập cho trẻ thói quen ăn thực phẩm lành mạnh

Hãy luôn theo dõi cân nặng của trẻ bằng việc thăm khám một năm một lần, các bác sĩ về dinh dưỡng sẽ đo chiều cao và cân nặng để tính chỉ số BMI của trẻ. Từ đó sẽ có kết luận về việc phát triển thể chất của trẻ, và kiểm soát được tình trạng nếu trẻ bị béo phì.

Nhằm thuận tiện hơn cho Quý Khách, hiện nay phòng khám đa khoa Vạn Thành – Chi nhánh tại Thị Xã Phú Mỹ có chương trình thăm khám dinh dưỡng cho trẻ vào thứ 7 hàng tuần, bởi Bác Sĩ Nguyễn Quốc Cường, chuyên khoa dinh dưỡng tại NUTRIHOME , Quý Khách sẽ không mất nhiều thời gian di chuyển về TP.HCM để được tư vấn và thăm khám.

Bác sĩ Nguyễn Quốc Cường chuyên gia dinh dưỡng tại Nutrihome

Đặt lịch hẹn khám tại đây: click vào đây hoặc gọi đến hotline 1900 636 615